بمب‌های روسی هم

نیروهای نظامی روسیه علیه مخالفان بشار اسد در سوریه وارد عمل شده‌اند؛ و مهم‌ترین و خطرناک‌ترین‌شان: داعش.

نیروهای ایرانی بسیار قبل‌تر و زیر عنوان «مدافعان حرم» همین کار را کرده‌اند؛ روس‌ها البته برای خود بی‌تردید اسم دیگری انتخاب کرده‌اند؛ ماحصل، حمایت از بشار اسد است، یا به تعبیر ما: «خط مقاومت». ماندن و رفتن بشار اسد در طی نزدیک به پنج سال گذشته، بیش از دویست هزار کشته در پی داشته، سیل آورگان را تا قلب اروپا رسانده، باعث تجمیع قوای افراطی‌ترین سلفی‌ها شده و به دلیل دخالت بی‌پرده نیروهای خارجی، به اختلاف درون «امت اسلامی» به نحو کم سابقه‌ای دامن زده است.

روسیه و ایران در جریان جنگ دهشتناک بوسنی، مقابل هم بودند؛ روس‌ها حامی صرب‌های ارتدکس بودند و ایران حامی مسلمانان هر چند این تقابل نمود عینی واضحی برای افکار عمومی نداشت. پوتین که سر کار آمد و آن مشت آهنین‌اش را علیه مسلمانان جدایی‌طلب چچن به کار برد و به خوبی از پس سرکوب آنان برآمد، ایران راضی به حمایت جدی از مسلمانان چچن نشد؛ روسیه در مواجهه با پرونده ایران، خیلی وقت‌ها ترمز آمریکا بود و قرار شده بود، باشد. حالا ایران و روسیه به طور واضحی در یک جبهه‌اند.

ظلمی که بر مسلمانان چچن شد (لااقل خود، بر «ستم» بودن آن باور راسخ دارند)، اما حالا در دمل چرکین داعش سر باز کرده؛ آن‌گونه که چچنی‌ها تامین‌کننده بخش مهمی از نیروی انسانی داعش شده‌اند. حالا پوتین دستور بمباران «مسلمانان» را در «سوریه» داده است (مگر مسلمانی به چیست که داعشی‌ها مسلمان نباشند؟). چهارده سال پس از آن که بمباران آمریکا علیه القاعده شروع شد، القاعده از بین نرفته بل، القاعده‌ی مخوف‌تری متولد شده به نام داعش! بمب‌های روسی هم نخواهند توانست، کاری از پیش ببرند. آن‌ها که مجهز به بمب و موشک‌اند، انگار به بلایی غریب مبتلایند؛ مدام تجربه‌ها یادشان می‌رود؛ بمب و موشک حریف «اندیشه» نیست به خصوص اگر متولیان اندیشه، آن را به آسمان و بهشت گره زده باشند. این نه به آن معناست که جنگ سخت علیه داعش، بخشی از راه حل مقابله با تبدیل «صلح» به افسانه نیست. باید انرژی بسیار بیشتری برای بریدن ریسمانی که اندیشه تکفیر را به آسمان پیوند داده، به کار رود؛ این ریسمان را باور به مدارا، دانستن از فساد و خباثت متولیان بافتن این ریسمان و البته مبارزه با فقر می‌بُرد. همین که به ابزار این سه فکر کنیم، خواهیم دانست که حقا راه بس دراز است، حقا که صاحبان بمب و موشک دیر می‌فهمند، حقا که «درون» بسیاری از مومنان، تکفیری است.