🔹 سازمان اداری و استخدامی کشور ۹ مرداد ۱۴۰۰ بخشنامه‌ای را به همه دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد که طبق آن، ایثارگران می‌توانند ولو بدون داشتن مدرک تحصیلی دیپلم و پایین‌تر از آن به استخدام رسمی دولت دربیایند.
🔹 وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر داد: تبدیل وضعیت استخدامی بیش از ۲۳۰۰ ایثارگر در وزارت ارتباطات
🔹 مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش: تبدیل وضعیت ایثارگران در دستور کار است
🔹 سه هزار و ۵۴۰ نفر از ایثارگران شاغل در دستگاه‌های اجرایی استان زنجان تبدیل وضعیت شدند
🔹 مدیرکل بنیاد شهید خراسان‌جنوبی: از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بیش از ۹۰۰ ایثارگر در استان تبدیل وضعیت شده‌اند.
...
تقریباً همیشه خبری از تبدیل وضعیت و "استخدام رسمی" ایثارگران در دستگاه‌های دولتی در رسانه‌ها وجود دارد؛ یک امتیاز ویژه برای طبقه خاصی از جامعه که معمولاً از این امتیاز ویژه با اسم "رانت" یاد می‌شود؛ در ایران به آن "سهمیه" (استخدام یا دانشگاه یا وام) هم گفته می‌شود که دست‌کم اثرات روانی مخرب آن در نظام آموزش عالی، حالا سال‌هاست هویداست.
"رانت" – عموماً - بار معنایی "منفی" دارد چرا که این نوع امتیاز معمولاً به خاطر "سواد" یا "تجربه" و "مهارت" گیرنده امتیاز در جهت خیر عام به او تعلق نمی‌گیرد؛ یعنی دقیقاً همان توانمندی‌هایی که یک سازمان اداری برای اداره درست امور محوله توسط کارمندانش به آنها نیاز دارد.
هدف از توزیع رانت، "حامی‌پروری" است؛ به این معنی که «ما از محل منابع عمومی به شما امتیازی می‌دهیم، به عوض کاری که برای ما کرده‌ای یا حمایتی که در آینده از ما خواهی کرد.»
به طور طبیعی، تصویب "قانون" به نفع این نوع رانت‌ها نیز آنها را منزّه نمی‌کند که حتی به نوعی ترجیح رسمی ِ خواسته و ناخواسته ناکارآمدی (و مآلاً: فساد) در سیستم اداری (بوروکراسی) بر کارآمدی آن است (برخی "سهمیه مناطق" را در کنکور به اعتبار اینکه نوعی تقویت عدالت آموزشی است، مقبول می‌دانند).
➕ این چند پاراگراف به قلم جناب رحمن قهرمانپور، مترجم کتاب ارزشمند "نظم و زوال سیاسی" نوشته فوکویاما:
🔺 در جامعه‌شناسی سیاسی این پدیده (حامی‌پروری) را با عبارت پدرسالاری هم توصیف می‌کنند و منظور از آن حکومت‌های مدرنی است که برای حکمرانی مثل حکومت‌های پیشامدرن رفتار کرده و عوض جلب رضایت حداکثر مردم، امتیازاتی به خواص، برگزیدگان، مریدان و حامیان خود می‌دهند تا بتوانند قدرت را حفظ کنند.
🔺 یکی از شیوه‌های رایج حکمرانی حتی در دنیای مدرن کنونی، آن است که نخبگان حاکم عوض تن در دادن به انتخابات و گردش مسالمت‌آمیز قدرت و دخالت دادن نظر مردم در تصمیم‌گیری‌های حکومتی، راه ساده‌تری را انتخاب می‌کنند که همانا تشکیل یک ائتلاف حاکم از طریق توزیع رانت‌ها، امتیازات، فرصت‌ها و شبیه این‌هاست. ائتلافی که همگان را در آن راهی نیست و ویژگی اصلی آن وفاداری در ازای گرفتن امتیازات خاص است.
🔺 آثار و پیامدهای توزیع رانت بر منابع عمومی و بوروکراسی و اداره عمومی کشور تا همین اواخر چندان مورد توجه نبود تا اینکه بانک جهانی در سال ۲۰۱۰ پروژه‌ی مطالعاتی کلانی را به فرانسیس فوکویاما استاد سیاستگذاری عمومی و نویسنده معروف ژاپنی – آمریکایی کتاب پایان تاریخ و واپسین انسان پیشنهاد کرد. ماحصل این پروژه انتشار کتاب دو جلدی نظم و زوال سیاسی در سال ۲۰۱۴ و ریشه‌های نظم سیاسی در سال ۲۰۱۲ بود. این کتاب در محافل آکادمیک جهان و حتی در میان سازمان‌های بین‌المللی طرفدار توسعه نظیر بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بسیار بحث انگیز شد.
🔺 فوکویاما ورشکستگی یونان در پی بحران مالی ۲۰۰۸ را به حامی‌پروری نسبت می‌دهد [...] تقریبا همه بوروکراسی مملو از افرادی بود که به‌واسطه‌ی حمایت از فلان حزب یا نماینده مجلس پست گرفته بودند و با استفاده از همین مسئله ارتقا پیدا کرده و حتی حقوق ماهیانه خود را افزایش داده بودند.
🔺 برای اداره کارآمد کشور و مبارزه با فساد اداری چاره‌ای جز مهار حامی‌پروری نیست. زمان به سرعت در حال گذر است و منابع عمومی به‌واسطه‌ی حامی‌پروری مدام در حال آب رفتن است. چاره‌ی کار شاید تشکیل ائتلافی در درون حاکمیت یا در جامعه برای مبارزه با حامی‌پروری و آگاه کردن مردم از پیامدهای منفی آن است (متن کامل).
📌 پ.ن: باید نزد تصمیم‌سازان و قانون‌گذاران این باور جا بیفتد که اجر همت ایثارگران و بستگان‌شان را نباید با تباه کردن کارآمدی نظام اداری کشور و القای حس بی‌عدالتی نزد اهل سواد و مهارت پرداخت کنند؛ همتی که البته باید هم مأجور باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر