۱۳۹۴ دی ۵, شنبه

«رسانه یعنی مردم» یعنی چه؟




دومین نمایشگاه مطبوعات زنجان، از دوم دی ماه با شعار «رسانه یعنی مردم» آغاز شده و تا هفتم ماه جاری ادامه خواهد داشت.
انتخاب این شعار برای دومین گردهمایی مشترک ارباب رسانه و مردم، انتخاب درستی بوده است به خصوص از آن رو که با گسترش ابزارهای جدید ارتباطی و اطلاع‌رسانی، تک تک مردمانی که اپلیکیشن‌های ارتباطی جدید را روی گوشی‌های خود دارند (و هیچ فیلترینگی نیز علیه این «روند» کارساز نیست و نخواهد بود)، به مدیران رسانه‌‌ای تبدیل شده‌اند و این نقش و قدرت مردم را به طور کاملا بی‌سابقه‌ای افزایش داده است؛ از دیگر سو هنوز نوع ارتباط متقابل رسانه (به معنای سنتی و دیرین خود) با این دنیای پر از رسانه با معنای جدید، تعریف و شناسایی نشده است. چنین نمایشگاهی می‌توانست و می‌تواند نقطه شروعی باشد برای توجه جدی و علمی به تعریف رابطه بین رسانه (اعم از رسانه‌ به تعریف سنتی و غیر آن) و مردم (هم به عنوان مدیران رسانه‌های جدید و هم به عنوان مخاطبان رسانه‌های سنتی).  
نیلوفر قدیری یادداشت ارزشمند خود (استراتژی نیویورک تایمز برای عصر دیجیتال) را چنین شروع کرده است: «رسانه موفق را از جمله با روزآمدی در ایجاد موج و تاثیرگذاری و کنترل مخاطب ارزیابی می‌کنند اما این روزها خود رسانه گرفتار موجی شده که نتیجه تغییر و تحولات پرسرعت جهان امروز است. رسانه‌های مکتوب بخصوص مطبوعات، این روزها در سراسر جهان به دلیل شتاب عصر دیجیتال، با بحران روبه‌رو شده‌اند. عصر دیجیتال که هر روز با نوآوری‌های جدید در حال هجوم به زندگی انسان‌هاست، تغییر و تحولاتی را دامن زده که هم اقتصاد و هم دامنه مخاطبان مطبوعات را تهدید می‌کند. روزنامه‌ها در سراسر جهان این روزها با بحران خوانده نشدن روبه‌رو هستند.»
پاییز سال گذشته، روزنامه نیویورک‌تایمز اعلام کرد، تصمیم دارد 100 نفر از نیروهای تحریریه و چند ده نفر دیگر را در بخش‌های بازرگانی و فنی، تعدیل کند. همزمان مدیرمسئول نیویورک‌تایمز و مدیرعامل این موسسه اعلام کردند که علاوه بر تعدیل نیرو، اپلیکیشن موبایلی سرمقاله‌های وارده هم به دلیل اینکه تعداد کافی مشترک جذب نکرده، تعطیل خواهد شد. هدف از این دو اقدام، تضمین سود‌آوری بلندمدت نیویورک‌تایمز اعلام شد. در بیانیه‌ای که به این مناسبت منتشر شد آمده‌بود: برای سرمایه‌گذاری در آینده دیجیتال نیویورک‌تایمز، باید از بخشی از هزینه‌های موسسه بکاهیم. اگرچه این کار هم برای ما و هم برای همکارانی که تحت تاثیر این تصمیمات قرار می‌گیرند دردناک است. همزمان سردبیر اجرایی نیویورک‌تایمز، در نامه جداگانه‌ای خطاب به اعضای تحریریه روزنامه نوشت: «اکنون وقت آن رسیده که در اقدامات و رویه‌هایمان تجدیدنظر جدی کنیم. این تجدید نظر هم شامل عنوان‌های صفحات می‌شود و هم شامل نیروهای حق‌التحریری و هزینه‌‌ای که برای این موضوع می‌پردازیم. هیچ عصای جادویی برای حل بحران‌هایی شبیه آنچه این روزها با آن روبه‌رو هستیم وجود ندارد. اما خبرنگاران ما با خلاقیت و اعتقاد خود به آینده از این بحران هم عبور می‌کنند.»
پایگاه‌های خبری، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مکتوب  عموما از مردم فاصله دارند؛ این را می‌شود به راحتی از تعداد عناوین و حجم بالای اخبار و گزارش و مصاحبه‌هایی که طی آن صرفا به ارائه عملکرد مدیران، اظهارات مقامات رسمی و نهایتا رفقای محفلی اختصاص می‌دهند، متوجه شد. در مقابل به دلیل ملاحظات خاص سیاسی، یا خودسانسوری، یا نبود نیروی حرفه‌ای، گزارش‌های تحقیقی از معضلات فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی و حتی مفاسد اقتصادی که بلای جان و روان مردم شده، کاملا در سایه و حاشیه قرار گرفته است. رسانه‌ها به خصوص در سطح استان‌ها از توانایی شبکه‌های ارتباطی نو بهره نمی‌برند، از انرژی بی‌مثال شهروندان گزارشگر غافل مانده‌اند و عموما ناتوان از موج‌آفرینی و شکل دادن به افکار عمومی هستند.
در بخشی از «استراتژی نیویورک تایمز برای عصر دیجیتال» می‌خوانیم: «طی یک سال گذشته نیویورک‌تایمز تلاش کرده بر روی روزنامه چاپی به عنوان محصول اولیه خود کمتر تمرکز کند. مثلا ساختار جلسات روزانه این روزنامه تغییر کرده و دیگر در این جلسات درباره اینکه چه موضوعاتی در صفحه یک روزنامه روز بعد به عنوان تیتر استفاده شود بحث نمی‌شود. در این جلسات اکنون درباره چگونگی پوشش مطالب و موضوعات در محصولات مختلف نیویورک‌تایمز بحث می‌شود. همین ماه گذشته سردبیر روزنامه اعلام کرد که یک تیم متمرکز در تحریریه منحصرا مسئول محتوای روزنامه چاپی خواهد شد. به این ترتیب گروه‌های مختلف در تحریریه، به جای تمرکز انحصاری بر روی محتوای روزنامه چاپی، بر روی محصولات دیگر روزنامه مانند محصولات دیجیتال هم کار می‌کنند. در همه این بخش‌ها تجربیات خوانندگان در نظر گرفته می‌شود. برای این منظور در ساختار اداری و نرم‌افزاری موسسه هم تغییراتی ایجاد می‌شود. مثلا از ماه گذشته برای اولین بار همه اعضای تحریریه و حتی خبرنگاران غیرثابت روزنامه، امکان دسترسی به نظرات خوانندگان که روزانه در اختیار روزنامه قرار می‌گیرد را پیدا کردند. به این ترتیب نویسندگان و تهیه کنندگان مطالب به صورت آنلاین و روزانه، از نظر مخاطبان درباره مطالبشان مطلع می‌شوند.»
«رسانه یعنی مردم» نقشه راه است. انگار «چرخ» از نو اختراع شده است از بس که اقتضائات دنیای جدید رسانه‌ها «تازگی» دارد و باید آن را از نو شناخت؛ رسانه بی‌مردم معنی ندارد؛ مردم اما هیچ وقت بی‌رسانه نمی‌مانند؛ این درس بزرگ تاریخ معاصر است آنچنانکه می‌دانیم خرسندی کسانی بابت «محفل»‌هایی که به  اسم «رسانه» در شبکه‌های اجتماعی راه انداخته‌اند، دیرپا نیست.
**
.
.
توصیه می‌کنم بخوانید: http://hamshahritraining.ir/news-3848.aspx
خلاصه شده این یادداشت در شماره فردا (ششم دی ماه) روزنامه صدای زنجان چاپ می‌شود.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر