در کشور ما مثل بسیاری از کشورها قانون بودجه سالیانه محصول تعامل و توافق و معامله بودجه‌نویسان با گروه‌های لابی‌کننده و فشار است.
فرانسیس فوکویاما در کتاب "نظم و زوال سیاسی" (صفحات 499 و 500) در ترجیح نظام بودجه‌نویسی بریتانیا بر نظام بودجه‌نویسی آمریکا نوشته و اشاره کرده که بر خلاف آمریکا، در نظام وست‌مینستری (بریتانیا) مجلس به لایحه بودجه دولت یک "بله" یا یک "خیر" می‌گوید و با جزئیات کاری ندارد. این لایحه در وایت‌هال (محل استقرار وزارتخانه‌های حکومتی) توسط کارکنان حرفه‌ای تحت نظارت کابینه و نخست‌وزیر نوشته می‌شود و مجالی برای قدرت‌نمایی گروه‌های لابی فراهم نمی‌شود. دولت مستقر هم به اعتبار رسانه‌های آزاد ِ رسماً مستقل از نظام سیاسی، نظام حزبی مستحکم و انتخابات دوره‌ای پارلمانی مراقب است تا در درجه اول رضایت رأی‌دهندگان را جلب کند که برای برکناری دولت، منتظر سرآمدن دوره‌های معیّنی چون پایان دوره ریاست‌جمهوری و کنگره باقی نمی‌نمانند. در قانون اساسی آمریکا، اختیار تدوین بودجه در وهله اول در اختیار کنگره است و دفتر مدیریت و بودجه قوه مجریه نهایتاً خود یک سازمان لابی‌کننده می‌شود. به این ترتیب روند تصویب بودجه بسیار طولانی، غیرمتمرکز و "غیرراهبردی" است. در این روش گروه‌های فشار و لابی‌کننده فرصت‌های بسیاری برای اعمال تغییر در بودجه به نفع خود پیدا می‌کنند.
در کشوری مثل ایران اما مسئله وقتی بغرنج‌تر می‌شود که بخش‌های قابل ملاحظه‌ای از بودجه در نهادها و سازمان‌هایی هزینه می‌شود که حسابرسی ندارند و دور از دسترس نظارت ِ حتی "مجلس"اند. به تعبیری لایحه بودجه از جمله در اصل تبدیل به "جدول واگذاری بودجه" و "پول مردم" به برخی "سازمان‌های رها" می‌شود. اشکال در نحوه تدوین و اجرای لایحه بودجه در ایران همچنین به دلیل نبود رسانه‌های آزاد و مستقل، به مراتب عوارض سوء بیشتری بر جا می‌گذارد.
دی ماه سال 97، حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری وقت (روحانی) و رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری گفته بود: «من اگر به جای دانشجویان امروز بودم به دنبال برگزاری دوره‌های مختلف بودجه‌خوانی و کسب اطلاعات بیشتر درباره بودجه می‌رفتم. امروز دانشجویان اسم یک نهاد به نام جامعه‌المصطفی را می‌دانند اما سایر نهادها را نمی‌شناسند. پشت هر ردیف بودجه یک قبیله و یک پدر و مادر قرار دارد! شما فقط جامعه المصطفی را می شناسید، هزار نهاد دیگر وجود دارند که اصلا اسم‌شان را هم نشنیده‌اید. وقتی می خواهیم بودجه‌شان را قطع کنیم، کل بودجه کشور را گروگان می‌گیرند تا تکلیف آن یک ردیف مشخص شود.»
در توییتر
در تلگرام
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر