۱۳۹۴ دی ۲۱, دوشنبه

نقطه شروع


هفته پیش زنجان شاهد برگزاری نخستین همایش آشنایی با پروژه‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری شهرداری زنجان بود؛ آن طور که برخی رسانه‌ها اعلام کرده‌اند، در این همایش به منظور سرعت بخشیدن به اجرای فرصت‌های سرمایه‌گذاری تعریف شده در سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری، در حوزه تعیین روش‌های تامین مالی پروژه‌های تعریف شده، تفاهم‌نامه‌هایی در بین انبوه‌سازان، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی حاضر در همایش توزیع شده است.
برگزاری این همایش، می‌تواند اتفاق مبارکی در عرصه مدیریت شهری باشد چنانچه موانع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پروژه‌های شهرداری زنجان رفع شود و ایده تشویق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به حضور در پروژه‌های شهری، جامه عمل بپوشد. در کنار تامین این مهمات، باید که دقت دلسوزانه و فسادگریزی در انتخاب طرف قرارداد برای انجام پروژه‌های شهرداری صورت پذیرد.
به دلایل مختلف، از کافی نبودن اعتبارات دولتی تا درآمد ناچیز خود شهرداری‌ها، پروژه‌‌های شهری به خصوص در شهرهایی چون زنجان همواره پروژه‌هایی هستند که بین کلنگ‌زنی تا بهره‌برداری از آنان، زمان زیادی به «هدر» می‌رود. اگر مدیریت ناکارآمد بخش دولتی و عمومی را نیز به کمبود اعتبار و بودجه اضافه کنیم، آنچه حاصل آمده و می‌آید، فاصله بسیاری از شهرهای کشور از ابتدایی‌ترین استانداردهای شهرنشینی و شهرسازی است. با همین دغدغه‌ها بوده که سال‌ها پیش ایده «سرمایه‌گذاری مشارکتی بخش‌های خصوصی و عمومی» در بسیاری از کشورهای توسعه یافته شکل گرفته و به اجرا در آمده است.
سرمایه‌گذاری مشارکتی بخش‌های خصوصی و عمومی (Public-Private Partnership) که اختصارا به آن ppp یا p3 گفته می‌شود، به پروژه‌های سرمایه‌گذاری‌ اطلاق می‌شود که در آنها، یکی از زیرمجموعه‌های دولت مرکزی (یا دولت محلی) با مشارکت یک یا چند شرکت خصوصی، تامین مالی و ساخت و بهره‌برداری پروژه را بر عهده می‌گیرد و درآمدهای ناشی از راه‌اندازی پروژه هم به نسبت سهم مشارکت هر یک از شرکا، بین آنها تقسیم می‌شود. چنین پروژه‌هایی، امروزه به طور گسترده‌ای در کشورهای مختلف دنیا رواج دارند و دلایل عمده رواج آنها، از یک طرف جلوگیری از افزایش میزان کسری بودجه و میزان استقراض دولت‌ها و از طرف دیگر بهره‌گیری از توانمندی بخش خصوصی در کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت و ارائه شیوه‌های خلاقانه در ساخت و بهره‌برداری از پروژه‌های مختلف عمرانی است. در حال حاضر، پیشروترین کشورهای دنیا در استفاده از پروژه‌های ppp عبارتند از کانادا، انگلستان، فرانسه، هلند، آمریکا، پرتغال، چین، ایرلند، سنگاپور، مالزی، ژاپن، استرالیا، هند، فنلاند، ترکیه، نروژ و نیز جمهوری چک.
کارشناسان انجام پروژه‌های مشارکتی را بهتر از روش انجام پروژه‌ها به صورت مناقصه می‌دانند. در یک پروژه مشارکتی، از پروژه کوچکی مثل ساخت یک پل عابر پیاده (در ازای استفاده از درآمد تبلیغات بر روی پل و نیز استفاده از بخشی از فضای پل برای عرضه کالا و خدمات) گرفته تا پروژه بزرگی مثل ساخت یک جاده درون‌شهری (در ازای دریافت عوارض از اتومبیل‌های عبوری)، بخش خصوصی پس از اتمام پروژه هیچ پولی از شهرداری یا دولت محلی دریافت نمی‌کند و باید اصل و سود سرمایه‌گذاری خود را توسط درآمدهای ایجاد شده از بابت پروژه بپوشاند. به این ترتیب چون یک شرکت خصوصی مشخص، به طور همزمان هم مسئولیت ساخت و هم مسئولیت بهره‌برداری از پروژه را برعهده دارد، لذا شرکت خصوصی مذکور در فرآیند ساخت پروژه، علاوه بر توجه به کاهش هزینه‌های ساخت، به کاهش هزینه‌های آتی مربوط به تعمیر و نگهداری پروژه هم توجه خواهد داشت؛ چون هزینه‌های تعمیر و نگهداری را هم باید از جیب خودش پرداخت كند. در پروژه‌های مناقصه‌ای نیز بخش خصوصی انگیزه زیادی برای کاهش هزینه‌ها دارد اما ممکن است در چنین شرایطی کاهش هزینه‌های ساخت و تکمیل پروژه، به قیمت کاهش شدید کیفیت پروژه و در نتيجه افزایش چشمگیر هزینه‌های تعمیرات و نگهداری پروژه در آینده به دست آید.
برگزاری نخستین همایش آشنایی با پروژه‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری شهرداری زنجان فقط یک «نقطه شروع» است؛ هرچند مهم و نشانه خوبی از درک موقعیت توسط مدیران شهر است اما نباید در قالب گردهم‌آمدنی شعاری و بی‌حاصل، رها شود.

__
علاقمندان بخوانند: یک چاه مشاع | ميثم هاشم‌خاني، محسن قادري | مجله ترابران

این یادداشت در شماره 20 دی 94 روزنامه صدای زنجان چاپ شد.




هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر