۱۳۹۱ خرداد ۶, شنبه

عقب انداختن اندیشه براندازی؛ چگونه؟


* عبدالکریم سروش
...

تعریف نظام دمکراتیک این است که نگذارند کار به براندازی بکشد، بلکه کشمکش ها را در خود هضم کند، هاضمه قوی داشته باشد تا نزاع ها به نزاع های خصمانه و نهایتا جنگ آمیز مبدل نشود، بلکه به صورت صلح آمیز، به شکل نزاع های حزبی و انتخابات و غیره در آید و مخالفان از این طریق بتوانند هم آن حس قدرت طلبی خود را تشفی بخشند و هم از نزاع ها، برکتی نصیب مردم شود، نه اینکه نزاع ها چنان شکننده باشد که همه چیز را به ویرانی بسپارد. تئوری و فلسفه نظام های دمکراتیک این بود.
...
یک حکومت چگونه باید عمل کند که مخالفان خود را به براندازان مبدل نکند؟  (همه نکته در اینجاست، و الا وقتی نوبت به براندازی رسید هیچ تئوریسینی ابا نمی کند از اینکه در براندازی حق را به قدرت سیاسی موجود بدهد.) پای مفهوم دمکراسی دقیقا همین جا به میان می آید. دمکراسی یعنی نظامی که اندیشه برانداختن را در رعایای خودش پدید نمی آورد و آنها را به این فکر نمی اندازد، یا دیر به این فکر می اندازد.. دمکراسی یعنی آن نظامی که مخالفت مخالفان را در خود هضم می کند و از آن بیمار نمی شود. دقیقا در اینجاست که پای نقد سیاسی به میان می آید. نقد سیاسی حق زیر دستان است ولی اگر نظامی دمکراتیک نباشد، این نقد سیاسی بلافاصله تفسیر به براندازی می شود. اگر هم نظامی دمکراتیک باشد، این نقد سیاسی جای خود و وزن خود را پیدا می کند. لذا در اینجا درسی هم برای حکومت هاو قدرت های سیاسی موجود داریم: هاضمه حکومت و سیاست را فراخ کنید؛ چارچوب را گشاده تر از این که هست کنید، تنوع را بپذیرید، تکثر را پذیرا باشید، فلسفه نهادهای سیاسی خود را چنان بنا کنید که پذیرای تکثر و تحول باشند. حکومت ها باید کار را بر روی فکر واحد و یک تفسیر واحد بنا نکنند و از مصالح مختلف استفاده کنند. فقط در این صورت است که می شود آن اندیشه براندازی را عقب انداخت.
.
مجله آفتاب / شماره 25 (اردیبهشت 82)
فایل PDF متن کامل(+)
.
.

۲ نظر:

  1. قضیه چیه؟ می خوای مطلبی در مورد سروش بنویسی و در حال مرور بایگانیت هستی؟

    پاسخحذف
  2. +سعید
    :))
    نه! دو سخنرانی سروش دستم رسید که به نظرم آمد می تواند با موضوعات روز همراه باشد؛ همین

    پاسخحذف