۱۴۰۰ مهر ۲۴, شنبه

مدار صفر درجه



خواسته‌ام بدانم رُمان "مدار صفر درجه" چه داشت که 22 سال قبل آیت‌الله خامنه‌ای شخصا وارد و مانع اهدای جایزه به نویسنده (احمد محمود) شد؟ رهبری که بعضی باور کرده‌اند در بسیاری جزئیات وارد نمی‌شود و تمامی کمبودها ناشی از بی‌توجهی به منویات اوست.

 

پنج روز است شروع کرده‌ام و 300 صفحه پیش رفته‌ام. 1482 صفحه باقی مانده! این رمان بار نخست سال 72 منتشر شد.

 

داوران در دوره وزارت ارشاد عطاءلله مهاجرانی، این رمان را به عنوان "رمان برگزیده بیست سال ادبیات داستانی" انتخاب کرده بودند. حتی جایزه را به سالن برگزاری مراسم هم برده بودند که دستور رسید به این کتاب و نویسنده‌اش نباید جایزه‌ای داده شود.

 

بار نخست 11 سال قبل بود که مهاجرانی گفت درباره تک تک 20 جایزه با آیت‌الله خامنه‌ای صحبت کرده بوده (به عمق جزئیات التفات کنید)، رضایت او را برای 19 جایزه گرفته بوده ولی برای "مدار صفر درجه" نتوانسته بود کاری از پیش ببرد.

 

مهاجرانی اعلام کرده بود: «ظاهرا بر اساس نامه آقای رضا رهگذر فرموده بودید جشنواره متوقف شود. با شما به تفصیل درباره نویسندگان صحبت کردم؛ در باره تک‌تک نویسندگان و کارشان بحث کردیم. مشخصا درباره محمود دولت‌آبادی که شما نسبت به "کلیدر" حساس هستید و یک بار آن را در نماز جمعه تهران دروغ خواندید! در باره سیمین دانشور و منیرو روانی‌پور و... به تفصیل حرف زدم. خوشبختانه در باره ۱۹ نفر راضی شدید و پذیرفتید که جایزه بدهیم. تنها نقطه مقاومت شما رمان "مدار صفر درجه" احمد محمود بود که از قضا به عنوان رمان برگزیده بیست سال ادبیات داستانی انتخاب شده بود و من هیچگاه نگاه بهت‌زده و غم‌آلود احمد محمود را از یاد نمی‌برم.»

 

در واکنش به اظهارات مهاجرانی رضا رهگذر (سرشار) که نویسنده معتمد نظام است اعلام کرد علیه این کتاب توصیه‌ای به رهبر نکرده ولی شاید نقدش علیه این رمان را به آیت‌الله خامنه‌ای نشان داده‌اند. رضا رهگذر (مجری برنامه رادیویی قصه ظهر جمعه) اعلام کرد: «از اینكه نقدم باعث وقوع چنین اتفاق مثبت مهمی شده بسیار خوشحالم و خدا را شكر می‌كنم و از هر مسئولی كه بر اساس نقد مذكور دستور حذف اثر مذكور را از فهرست مورد اشاره داده است صمیمانه سپاسگزارم.»

 

بعدتر از احمد محمود نامه‌ای منتشر شد که در آن نوشته بود: «در آخرین روز نام مرا حذف کردند. جایزه ماند رومیز جوایز٫ موضوع به روزنامه‌ها کشید- مخالف و موافق. علت حذف من مطابق آنچه مطبوعات نوشتند اتهاماتی بود که هرچه در خودم و در زندگی خودم گشتم هیچ نشانه‌ای از هیچ‌یک از این اتهامات ندیدم.»

 

احمد محمود مهرماه سال 81، در 71 سالگی، از دنیا رفت و در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر